Ἤμασταν 12 χρονῶν!

 (του π. Νικηφόρου Μανάδη, για την εκδημία του π. Αυγουστίνου Μύρου)

Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ σωτηρίου ἔτους 1964! Τότε πήγαμε στὴν Α’ τάξι τοῦ Βαλταδώρειου Γυμνασίου Ἀρρένων Κοζάνης. Βαλταδώρειο λέγονταν, ἀλλὰ ἔγινε μὲ τὴν ὑπογραφὴ τοῦ ἐκ Βογγοπέτρας +Κωνστάντιου Ματούλα. Στὸ πηλίκιό μου, κατασκευῆς τοῦ ὀνομαστοῦ πιλοποιοῦ Καραθάνου, μαζὶ μὲ τὸ ΓΑΚ εἶχα τὸν ἀριθμὸ 67.

Δυὸ Χασιωτάκια λοιπόν. Ὁ ἕνας, ὁ Παναγιώτης, ἀπ’ τὶς καταπευκόφυτες μὲ πεῦκα Λιάχα πλαγιὲς τῶν Πιερίων, λίγο παρακάτω ἀπ’ τὸν Θολόλακκα καὶ τὴν ἕδρα τῶν Πιερίδων Νυμφῶν γεννημένος 1.1.1952. Ὁ ἄλλος, ὁ Νῖκος, ἀπ’ τὶς ἀπέναντι πλαγιὲς τῶν Καμβουνίων γεμάτες μεσαριές, πουρνάρια καὶ κέδρα. Τὴν ἄλλη χρονιὰ ἦλθε στὸ Γυμνάσιο καὶ ὁ Κωστάκης καὶ τὴν ἄλλη ἦλθε κι ὁ Βασιλάκης. Ἔτσι ἔλεγαν τοὺς μικρούς μας ὁ κυρΓιώργης καὶ ἡ κυραΣταυρούλα «ἡ Κουστάκς κι ἡ Βασιλάκς». Οἱ γονεῖς μας μᾶς θεωροῦσαν ὅλους παιδιά τους. Ἔτσι συμπληρώθηκαν δυὸ ζεύγη ἀδελφῶν «κοινὴν ἔχοντες τὴν καταγωγὴν καὶ κοινὴν τὴν ἐν Κυρίῳ διαδρομήν τους».

Ἕξι χρόνια στὸ Γυμνάσιο Ἀρρένων Κοζάνης καὶ ἕξι χρόνια ὑπὸ τὴν σκέπη τοῦ φημισμένου οἰκοτροφείου τῶν «40 Μαρτύρων». Ἱδρυτής του ὁ π.Αὐγουστῖνος, ὡς συνέχεια τῆς κατοχικῆς ΕΣΤΙΑΣ. Χείμαρρος καλῶν γραμμάτων τὸ Γυμνάσιο, καὶ οἱ βαθμοί του φειδωλοί. Τὸ οἰκοτροφεῖο, ὅπου διοικοῦσε ὁ λυρικὸς καὶ πολύκλαυστός μας Μιχάλης ἦταν ἕνα «μπουρᾶτο διαλογῆς καλοῦ σπόρου», ὅπως ἔλεγε ὁ ὑπέροχος μπαρμπαΘύμιος Καρμαζῆς. Κι ἐμεῖς δὲν προλαβαίναμε νὰ ἁρπάζουμε καὶ νὰ ροκανίζουμε ἀχόρταγα τὴν γνῶσι. «Ἆράγε γινώσκεις, ἃ ἀναγινώσκεις;» ἔγραφε κορνιζωμένο ρητὸ τῶν Πράξεων στὸ ἀναγνωστήριο τῶν «40 Μαρτύρων». Διάβασμα, πολὺ διάβασμα. Κρατῶ ἀκόμη ἕνα μεγάλο τετράδιο, ὅπου γράφαμε τὰ ποιήματα ποὺ ἀναρτοῦσε ὁ Μιχάλης μας στὸν πίνακα ἀνακοινώσεων. Τὸν εἶδε κάποια μέρα ἕνας νὰ σκουπίζη τὸν διάδρομο καὶ τὸν ρώτησε τὶ κάνεις αὐτοῦ; Κι ὁ Μιχάλης ἀπάντησε, Μεταφράζω τὸ Εὐαγγέλιο! Καλλιγράφοι ἦταν ὁ Γιάννης Τσάγιας ἀπὸ τὴν Καισαρειὰ καὶ ὁ Γρηγόρης Σαμαρᾶς ἀπὸ τὴν Κρανιὰ τῆς Πίνδου. Κρατῶ ἀκόμη καὶ τὰ τετράδια ποὺ σημειώναμε τὸ ρητὸ καὶ τὸ σύνθημα ἀπὸ τὴν πρωϊνὴ μελέτη μας στὸ ἐκκλησάκι. Πῶς κρατήθηκαν τοῦτα τὰ θυμητάρια ζωῆς, δὲν κατάλαβα.

Ὁ Παναγιώτης ἦταν ὁ Ρούντη ἀπὸ «Τὸ Φῶς τοῦ βουνοῦ». Ἔτσι τὸν ὀνομάσαμε ἀπὸ τὸ βιβλίο ποὺ διαβάσαμε στὴν τράπεζα. Εἶχε ἀπαγγελία ἄριστη, ἔμφυτη, φωνὴ βελούδινη, γιαὐτὸ καὶ ἀπὸ νωρὶς ἀσχολήθηκε μὲ ἀπαγγελίες σὲ σχολικὲς γιορτὲς καὶ μὲ τὸ θέατρο. Εἶχε πολλὲς ἐπιτυχίες. Ἄριστος καὶ ἐπιμελὴς σὲ ὅλα του. Ἀνάσταινε μὲ τὴν φωνή του πρόσωπα τοῦ παρελθόντος καὶ συγκινοῦσε. «Ὁ Ματρῶζος»!!! «Ὁ π.Ἔπαρχος στὸ Κράτος τοῦ Θεοῦ», «Ὁ ἅγιος Αὐγουστῖνος».

Σημειώνω ἕνα μικρὸ δειγματάκι τῆς κοινῆς πορείας μας γιὰ τὸ τὶ θὰ ἀκολουθούσαμε στὴ ζωή μας. Εἴμαστε Ε’ τάξι, τελειώσαμε τοὺς διαγωνισμοὺς Φεβρουαρίου 1969 καὶ βγήκαμε νὰ πάρουμε μιὰ ἀνάσα, ποῦ ἀλλοῦ παρὰ στὸν ἀγαπημένο μας ἉηΣαράντη. Μονοπάτια, ξερολιθιές, παλιάμπελα κι ἐμεῖς φωτογραφιζόμαστε σὲ μιὰ ξερολιθιὰ εἰς ἀνάμνησιν. Ὅμως ὁ Παναγιώτης πῆρε δυὸ τσάκνα ἀπὸ καταγῆς. Ἔφτιαξε ἕναν πρόχειρο Σταυρό, ὡς κρίκο συνδετικὸ καὶ ὁδοδείκτη πορείας (ὑπάρχει τάχα πρόχειρος Σταυρός;). Τέλος ἔβαλε καὶ λίγα χειμωνιάτικα λουλούδια στὴ βάσι του καὶ τὸ ἅγιο σκηνικὸ ἕτοιμο πρὸς φωτογράφησι μὲ μιὰ ἀτελέστατη μηχανοῦλα. Μιὰ μικρὴ κίνησι ποὺ ἔδειχνε, καταποῦ πήγαινε ἡ καρδιὰ δυὸ δεκαεφτάρηδων! Εἰς πίστωσιν τοῦ γεγονότος κρατῶ ἀκόμα ἐκεῖνες τὶς ἀσπρόμαυρες, ὑπέροχες φωτογραφίες. Στὴ φωτογραφία ποὺ εἴμαστε μαζὶ ὁ Παναγιώτης φαίνεται νὰ λέη πολλὰ καρδιακὰ στὸν Ἐσταυρωμένο!!! Τὰ ἴδια θὰ τοῦ ξαναεἶπε καὶ τώρα ποὺ συναντήθηκαν ὄχι ἐν ἐσόπτρῳ, ἀλλὰ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον +28.12.2020!

Δεκαπέντε χρονῶν κι ἔγραφε σὰν Γέροντας-παιδαριογέροντας! «Ἀθῆναι 6.8.1967. Ἀγαπητὲ Νῖκο, χαῖρε ἐν Κυρίῳ… Λοιπὸν πῶς πηγαίνεις στὴν πνευματική σου ζωή; Ξέρω πὼς συναντᾶς δυσκολίες καὶ μάλιστα στὸ χωριό. Ὅμως μὴν ἀπελπίζεσαι. «Ἀγωνίσου τὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς πίστεως», παντοῦ καὶ πάντα… Μὴν ξεχνᾶς τὴν προσευχὴ τῆς Παρασκευῆς καὶ τὴ Μελέτη τῆς Γραφῆς. Διάβαζε πνευματικὰ βιβλία. Ἔχεις χαιρετισμοὺς ἀπὸ Ν.Φωκᾶ, Δ.Χουϊάζη, Ε.Λαζάρου, Μιχ.Γεωργίου. Μὲ ἄπειρη Χριστοῦ Ἀγάπη σὲ ἀσπάζομαι ὁ ἐν Χριστῷ ἀδελφός σου Παναγιώτης». Κι ὅμως ἦταν μόνο 15 χρονῶν! Ἀπὸ τὴν ἡλικία τῶν 15 βάλαμε στὴν τσέπη μας τὴν Καινὴ Διαθήκη πάνω στὸ πουκάμισο στὸ μέρος τῆς καρδιᾶς κι ὡς τὰ σήμερα, καὶ …

Στὶς 12.9.1968, δεκάξι πλέον χρονῶν, γράφει σὲ καθαρεύουσα ἀπὸ τὸ Παλιογράτσανο. «Ἀγαπητὲ ἐν Χριστῷ ἀδελφὲ Νικόλαε, χαῖρε ἐν Κυρίῳ… Προχθὲς πῆρα τὸ ἐνδεικτικό μου καὶ γράφθηκα στὴν Ε’ τάξι. Πέρασα πρῶτος μὲ 19 καὶ 2/12. Σὲ λίγες μέρες θὰ ἀνέβω στὴν Κοζάνη γιὰ πρόβες στὸ θέατρο. Λοιπόν, ἀδελφέ, ἑτοιμάσου πνευματικῶς. Δῶσε τὴν μάχη στὸ σκληρὸ ἀγῶνα κατὰ τοῦ κακοῦ. Προσεύχου δι’ ἐμὲ κι’ ἐγὼ θὰ προσεύχωμαι δι’ ἐσέ, ὥστε νὰ ἐξέλθωμεν νικηταὶ καὶ νὰ ἑτοιμασθῶμεν, ἔτσι ὥστε τὸ νέον σχολικὸν ἔτος νὰ εἶναι γεμᾶτο πνευματικότητα καὶ ἡμεῖς νὰ γίνωμεν τὰ φῶτα…Χαιρετισμοὺς ἀπὸ τὸν ἀδελφό μου καὶ Ζαρούχα. Χαιρέτισε τὸν Βασίλη, Καραδῆμο, Θωμᾶ, Λιᾶκο. Μὲ ἄπειρη ἀγάπη Χριστοῦ ἕνας ἐλάχιστος ἀδελφὸς Παναγιώτης».

Τὸν χειμῶνα τοῦ 1969-1970 ἤμασταν στὴν Στ’ τάξι. Τότε ἡ ἀείμνηστη χούντα ἔβγαλε τὸν Σταυρὸ ἀπὸ τὴν κορυφὴ τοῦ ἱστοῦ τῆς Σημαίας καὶ ὁ Παναγιώτης ἔγραψε ἐπιστολὴ διαμαρτυρίας. Δημοσιεύθηκε στὸν ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΒΟΡΡΑ Θεσσαλονίκης. Τὸν κάλεσε ὁ Γυμνασιάρχης μας καὶ τὸν ἐπέπληξε, ἀλλὰ κι αὐτὸς τοῦ ἀπάντησε.

Τὴν 1.3.1971 πρωτοετὴς πλέον φοιτητὴς στὴν Ἀθήνα γράφει, «Ἀδελφὲ στὸ Ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, Νικόλαε, χαῖρε… Ἐξ ἄλλου μήπως δὲν ἔχουμε ἐμπιστευθῆ τὸν ἑαυτό μας σ’ Ἐκεῖνον; Ἐκεῖνος λοιπὸν ἀπ’ ὅποιαδήποτε μονοπάτια κι ἂν μᾶς ὁδηγήση, εἶναι βέβαιο περισσότερο ἀπὸ κάθε τὶ ἄλλο πὼς θὰ μᾶς ὁδηγήση σωστὰ καὶ ἐκεῖ ποὺ πρέπει. Ὢ ἂν εἴχαμε τὴ δύναμι νὰ τοῦ δοθοῦμε ὁλοκληρωτικά, νὰ τοῦ ἔχουμε τέλεια ἐμπιστοσύνη! Πότε θὰ μπορέσουμε κι ἐμεῖς νὰ τοῦ ποῦμε μαζὶ μὲ τὸν Πέτρο: «ναὶ Κύριε, σὺ οἶδας ὅτι φιλῶ σε»! Στὶς 18.8.1971 ἐκοιμήθη ὁ ἀδελφός του, ἄγγελος Κυρίου, Κωστάκης Μύρου καὶ ἀνήλθαμε ἀπὸ τὸ μονοπάτι στὸ χωριὸ γιὰ τὴν κηδεία του!

Ἰούνιος 1974. Πτυχιοῦχος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν. Ἀκολουθεῖ ὁ Στρατός. Ἐγκαθίσταται στὴν Κοζάνη, ὅπου ἀσχολεῖται ἐπιτυχῶς μὲ Κατηχητικὰ σὲ νέους. «Ἄκου, μοῦ λέει, μιὰ μεγάλη γκάφα ποὺ διέπραξα. Τὴν σκέφτομαι καὶ ντρέπομαι. Ἔγραψα μία Πρόσκλησι γιορτῆς λήξεως τῶν «Κατηχητικῶν μου» καὶ τὴν πῆγα στὸν Μητροπολίτη Κοζάνης Διονύσιο. Τὴν πῆρε στὰ χέρια του ὁ σοφὸς Διονύσιος καὶ τὴν διάβασε. Ὕστερα μοῦ εἶπε, «Ποιὸς καλεῖ, ποιὸν καλεῖ; Ἔλα παπποῦ μου νὰ σοῦ δείξω τ’ ἀμπέλια σου! Καὶ κούνησε τὴν κεφαλή του μὲ περίσκεψι». Δηλαδὴ, ἕνας νεαρὸς θεολόγος ποὺ κάμνει Κατηχητικὰ σὲ μιὰ Μητρόπολι, νὰ προσκαλῆ ἐξουσιαστικὰ τὸν τοπικὸ ἐπίσκοπο, ποὺ εἶναι ὁ πρῶτος ὑπεύθυνος. Ὅσο τὸ σκέπτομαι, τόσο θλίβομαι γιαὐτὸ ποὺ ἔκανα».

Ἀκολουθεῖ ἡ καίρια προσφορά του στὶς Κατασκηνώσεις τῆς Πρώτης, τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Φλωρίνης, Πρεσπῶν καὶ Ἑορδαίας. Πολλὰ παιδιά, πολλὴ ἐργασία. Σημειώνονται μόνο τρεῖς σειρὲς γιὰ μιὰ παραγωγικὴ καὶ μεγάλη διακονία!

Ἀκολουθοῦν οἱ σπουδές του στὴν Γλασκώβη καὶ ἡ Διδακτορικὴ διατριβή του. Ἡ διατριβή του ἔχει κάτι ξεχωριστό. Τὴν διαβάζεις καὶ ἀλλοῦ χαίρεσαι κι ἀλλοῦ λυπᾶσαι. Δὲν ἔχει ἐκεῖνο ἐκεῖνο τὸ κοκκαλιάρικο στοιχεῖο τῶν διατριβῶν, αὐστηρῶς ἐπιστημονική.

Ὥσπου ἐπὶ τέλους, μετὰ ἀπὸ πολλὲς διαδρομὲς στὸν βίο του (τοῦ ἔλεγα, εἶσαι ὁ Παναγιώτης ποὺ πάει παντοῦ, στρώσου ἐπὶ τέλους) εἰσέρχεται στὴν ἁγιωτάτη ἱερωσύνη. Κείρεται μοναχὸς τὴν 6.9.1996 στὸ Μετόχι τῆς ἹΜονῆς Γρηγορίου Εὐκαρπίας Θεσσαλονίκης καὶ χειροτονεῖται διάκονος 8.9.1996 ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Νεαπόλεως Διονύσιο, δοῦλον Κυρίου καὶ ἀγαθὸν ἄνδρα. Χειροτονεῖται καὶ πρεσβύτερος στὶς 15.9.1996 ἀπὸ τὸν λαμπρὸ Μητροπολίτη Ἐλασσῶνος Βασίλειο, ποὺ μᾶς ἔφυγε νωρίς.

Τώρα πιὰ παραδίδεται ὅλαις δυνάμεσι στὴν διακονία ψυχῶν, πολλῶν ψυχῶν. Ὀργώνει χωριὰ καὶ ἐνορίες. Ὅταν ἤμασταν στὸ Γυμνάσιο ἔλεγε. «Θέλω μιὰ μέρα νὰ κάνω μοναστήρι ἐδῶ στὸ Παλιογράτσανο». Μᾶς ἔδειχνε καὶ τὴν τοποθεσία. Τελικὰ ἔγινε κι αὐτὸ τὸ νεανικὸ ὄνειρό του. Πῆρε ζωὴ τὸ ἀγαπημένο του χωριό. «Περνάει ὁ πατέρας μου ἔξω ἀπ’ τὸ ἐξομολογητήριο καὶ φωνάζει, ἄειντι, τιλιώντι, μὴν ἀργάτη τόσου». Πόσοι ἄνθρωποι ἀνεβοκατέβηκαν στὰ χρόνια αὐτὰ ἐκεῖ ποὺ κάποτε δὲν ὑπῆρχε δρόμος, ἀλλὰ ἕνα ἁπλὸ μονοπάτι, σὰν γιδοστράτι!

Γίνεται πλέον ὁμιλητὴς περιζήτητος σὲ πολλὲς Μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Εἰσηγήσεις τεκμηριωμένες στὰ Ἀντιαιρετικὰ Συνέδρια. Συγγραφέας ἄριστος καὶ μεταφραστὴς σπουδαίων ξένων ἔργων. Διάβασε μὲ τὴν βελούδινη φωνή του τὸ Κεκραγάριο τοῦ ἁγίου Αὐγουστίνου, ποὺ ὅταν ἀκούω τὸ CDτου συγκινοῦμαι!

Τὴν Κυριακὴ 13 Σεπτ. 2020 κήρυξε παρόντος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Φλωρίνης κ.Θεοκλήτου στὸν πανηγυρίζοντα ἹΝαὸ Ἁγίων Νεομαρτύρων Πτολεμαΐδος στὴν μνήμη τοῦ πολύπαθου Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης. Τὶς μέρες αὐτὲς ἐκτυπώνεται τὸ περιοδικὸ τῆς Μητροπόλεως Φλωρίνης ΣΑΛΠΙΓΞ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ἔχοντας δυὸ συνεργασίες του σὰν κύκνεια ἄσματά του. Γράφει γιὰ τὸν κορωνοϊὸ καὶ γιὰ τὸν ἀγαπώμενό του ἅγιο τῶν φυλακισμένων ἀρχιμ.Γερβάσιο Ραπτόπουλο. Τὸ δὲ κήρυγμά του ἐντάχθηκε στὸ ὑπὸ ἔκδοσι βιβλίο τοῦ Ἱ.Ναοῦ Νεομαρτύρων γιὰ τὰ 40Χρονά του. Πόσο πολύτιμο ἀρχεῖο γραπτῶν του θὰ ἔχη θησαυρισμένο στὸ κομπιοῦτερ του καὶ σὲ κάποιο κελλὶ τοῦ Μοναστηριοῦ του!!! Εἴθε νὰ βρεθῆ ἄνθρωπος νὰ τὰ ἀξιοποιήση!

Ἀδελφοί μου, συγχωρᾶτε με. Ἔγραψα ἀρκετὰ γιὰ τὰ μικρὰ χρόνια τοῦ ἀγαπητοῦ μου ἀδελφοῦ Παναγιώτη-ἀρχιμ. Αὐγουστίνου Μύρου, ἱεροκήρυκος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σερβίων καὶ Κοζάνης. Θέλησα νὰ δείξω μὲ τὴν παροῦσα κατάθεσί μου τὶς ρίζες τοῦ ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ, ποὺ γνωρίσατε πολλοὶ στὴν ὥριμη ἡλικία καὶ δεχθήκατε τὴν ὠφέλειά του. Ὅμως ὁ κάθε ἄνθρωπος κρατιέται ἀπὸ κάπου. Οἱ δὲ ὄμορφες-ἅγιες ρίζες του ἦταν αὐτὲς τῶν παιδικῶν μας χρόνων, ποὺ ζήσαμε κοινὰ κατὰ τὴν γυμνασιακή μας ἡλικία.

Δὲν σᾶς κρύβω, ὅτι σκεπτόμενος ὅλα τὰ συμβαίνοντα πέριξ τριβελίζει μέσα μου καὶ γύρω μου ἕνας μελάγχολος πειρασμός. Εἶναι ὁ ἴδιος, γιὰ τὸν ὁποῖο γράφει στὴν 80η ἐπιστολή του ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Σὰν νὰ ἔχω παράλληλα στοιχεῖα μὲ τὸ κείμενο αὐτό. «Ἐρωτᾷς πῶς τὰ ἡμέτερα; Καὶ λίαν πικρῶς. Βασίλειον οὐκ ἔχω, Καισάριον οὐκ ἔχω, τὸν πνευματικὸν ἀδελφὸν καὶ τὸν σωματικόν. «Ὁ πατήρ μου καὶ ἡ μήτηρ μου ἐγκατέλιπόν με», μετὰ τοῦ Δαυΐδ φθέγγομαι. Τὰ τοῦ σώματος πονηρῶς ἔχει, τὸ γῆρας ὑπὲρ κεφαλῆς, φροντίδων ἐπιπλοκαί, πραγμάτων ἐπιδρομαί, τὰ τῶν φίλων ἄπιστα, τὰ τῆς Ἐκκλησίας ἀποίμαντα. Ἔρρει τὰ καλά, γυμνὰ τὰ κακά, ὁ πλοῦς ἐν νυκτί, πυρσὸς οὐδαμοῦ, Χριστὸς καθεύδει. Τὶ χρὴ παθεῖν; Μία μοι τῶν κακῶν λύσις, ὁ θάνατος. Καὶ τὰ ἐκεῖθέν μοι φοβερά, τοῖς ἐντεῦθεν τεκμαιρομένῳ» (ΕΠΕ 7,152).

Ὅμως, παρὰ τὰ πολλὰ σύννεφα, θαρσεῖν χρή.

Ἔστι ἐλπίς.

Ἔχει ὁ Θεός.