Ἀρχ. Αὐγουστίνου Γ. Μύρου "Ἡ Πεντηκοστή ὡς ὁλοκλήρωση τῆς πνευματικῆς μας θεραπείας"

Η ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ ΩΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ

ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Κυριακὴ τῆς Πεντηκοστῆς

Ἡ ἐκκλησιαστικὴ ἑορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς εἶναι ἐξαιρετικὰ μεγάλη καὶ σημαντικὴ, διότι τὸ γεγονὸς ποὺ βιώνουμε λατρευτικὰ αὐτὴ τὴν ἡμέρα ἀνήκει στὴ σειρὰ τῶν σωστικῶν καὶ ἀνεπαναλήπτων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ, οἱ ὁποῖες καταγράφηκαν στὴν ἀνθρώπινη ἱστορία, ὅπως ἡ Ἐνανθρώπηση, ἡ Βάπτιση, τὸ Πάθος, ἡ Ἀνάσταση, ἡ Ἀνάληψη τοῦ Χριστοῦ.

Ἐκεῖνο ποὺ ἰδιαίτερα διακρίνει τὸ γεγονὸς τῆς Πεντηκοστῆς εἶναι τὸ γνώρισμα τῆς πληρότητας στὸν παρόντα κόσμο. Μὲ ὅσα συνέβησαν τὴν ἡμέρα ἐκείνη ὁλοκληρώθηκε στὸν κτιστὸ ἄνθρωπο ἡ ἀποκάλυψη τοῦ ἀκτίστου Θεοῦ ὡς τριαδικοῦ. Αὐτὴ ξεκίνησε ἀπὸ τὴν ἀποκάλυψη τοῦ Πατρός στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, συνεχίστηκε μὲ τὴν ἀποκάλυψη τοῦ Υἱοῦ στὴν Καινὴ Διαθήκη καὶ ὁλοκληρώθηκε μὲ τὴ ἀποκάλυψη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς. Τότε οἱ ἀπόστολοι ἔφθασαν στὸ τέλειο σημεῖο ἀνθρωπίνης θεογνωσίας. Γνώρισαν τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ὄχι ἁπλῶς  μὲ τὶς ἐνέργειές του, ἀλλὰ ὡς ἀληθινὸ πρόσωπο, ὡς ἰδιαίτερη ὑπόσταση τοῦ Θεοῦ καὶ συγχρόνως ὁμοούσιο μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱό, «τὸν ἄλλον Παράκλητον...ἵνα μένῃ εἰς τὸν αἰῶνα» μαζί τους (Ἰω. 14,16). Ὁδηγήθηκαν ἀπὸ τὸ ἅγιο Πνεῦμα «εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν», ὅπως τοὺς εἶχεν ὑποσχεθῆ ὁ Χριστός (Ἰω. 16,13). Τὴν ἡμέρα ἐκείνη ἀπέκτησαν τὴν τελεία ἐμπειρία τῆς ἀποκαλύψεως τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ. Αὐτὴ ἡ μεγάλη ἀλήθεια τῆς ἀποκαλύψεως τῆς Ἁγίας Τριάδος τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς ἐκφράζεται στὴν Ἐκκλησία μὲ τὸν ἑορτασμὸ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ποὺ εἶναι γνωστὴ καὶ ὡς ἑορτὴ τῆς ἁγίας Τριάδος.

Τὸ πλήρωμα τῆς ἀποκαλύψεως τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ ὡς Τριαδικοῦ κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς συνδέεται καὶ μὲ τήν ὁλοκλήρωση τῆς διαδικασίας τῆς πνευματικῆς μας θεραπείας.

Εἶναι γνωστὸ ὅτι ὁ ἄνθρωπος πλάσθηκε ἀπὸ τὸν ἐν Τριάδι Θεὸ ὑγιὴς στὸ σῶμα καὶ στὴν ψυχή. Ὑγεία γιὰ τὸν ἄνθρωπο σημαίνει νὰ ζῆ μέσα στὰ φυσικά του ὅρια, σύμφωνα μὲ τὶς προδιαγραφὲς τοῦ Δημιουργοῦ του. Ἡ παρακοή του ὅμως σ’ Ἐκεῖνον τὸν ὁδήγησε νὰ συμπεριφέρεται ἐντελῶς ἀφύσικα, νὰ ἐνεργῆ ἔξω ἀπὸ τὴ φύση του. Αὐτὸ σημαίνει ἀσθένεια πνευματικὴ, δηλαδὴ ἁμαρτωλὴ συμπεριφορά, μὲ ἀπερίγραπτες συνέπειες, ὅπως εἶναι ἡ φθορὰ γενικά, οἱ φυσικὲς καταστροφές, τὰ ἀτυχήματα, τὰ ἐγκλήματα, οἱ ποικίλες ἀσθένειες, καὶ ὁ θάνατος. Μετὰ τὴν πτώση ὁ ἄνθρωπος, εἴτε τὸ γνωρίζει, εἴτε ὄχι, βιώνει αὐτὴ τὴν τραγικότητα τῆς πνευματικῆς του ἀσθένειας, τὴν ἐπέλαση τῆς φθορᾶς καὶ τοῦ θανάτου. Ἑπομένως, πρώτιστη ἀνάγκη εἶναι ἡ πνευματικὴ του θεραπεία.

Ἐπειδὴ αὐτὴ τὴν ἀθένεια τοῦ ἀνθρώπου δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ τὴν θεραπεύση, παρὰ μόνον αὐτὸς ποὺ τὸν δημιούργησε, γι’ αὐτὸ τὸ κύριο ἔργο τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἔγινε καὶ τέλειος ἄνθρωπος, εἶναι νὰ θεραπεύση τὸν πεπτωκότα καὶ ἀσθενοῦντα ἄνθρωπο. «Ἦλθε γὰρ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καί σῶσαι τὸ ἀπωλολός» (Λκ. 19,10). Ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος, «Τραυματιστήκαμε καὶ τὸ τραῦμα μας εἶναι ἀθεράπευτο. Καὶ μόνον ὁ Κύριος εἶναι δυνατὸν νὰ τὸ θεραπεύση» (ὁμιλ. 30,8).

Γιὰ αὐτὴν τὴν θεραπεία ὁ Χριστὸς ἀκολούθησε μία συγκεκριμένη διαδικασία, ἡ ὁποία στὴν οὐσία της εἶναι ἡ πρόσληψη τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ἀπὸ τὸν ἴδιο. Τὸ λέγει αὐτὸ ξεκάθαρα ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός. «διότι ὅλος ὁ Χριστὸς μὲ ἀνέλαβε ὁλόκληρον ἐμένα καὶ ὅλος ἑνώθηκε μὲ ὁλόκληρον ἐμένα, γιὰ νὰ μοῦ χαρίση σὲ ὁλόκληρο τὴν σωτηρία» ( Ἔκθεσις... 3,6). Καὶ τοῦτο διότι, κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν θεολόγο, «αὐτὸ ποὺ δὲν προσλαμβάνεται μένει καὶ ἀθεράπευτο» (ἐπιστολὴ θεολογική, 1,32).

Ἡ διαδικασία αὐτὴ τῆς πνευματικῆς θεραπείας τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Θεὸ εἶναι σταδιακή καὶ περνᾶ ἀπὸ τὰ τρία γνωστὰ στάδια, τὰ ὁποῖα ἐπισημαίνουν οἱ ἅγιοι πατέρες. Δηλαδή, ἀπὸ τὴν κάθαρση, τὸν φωτισμὸ καὶ τὴν θέωση. Τέλεια πνευματικὴ θεραπεία σημαίνει νὰ φθάση ὁ ἄνθρωπος στὴν ἕνωση μὲ τὸν Θεὸ, στὴν θέωση. Ἡ θεραπευτικὴ ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ ξεκινᾶ μὲ τὴν ἀποκάλυψή του στοὺς προφῆτες. Συνεχίζεται μὲ τήν Ἐνανθρώπισή του, μὲ τὰ σημεῖα, μὲ τὸ Πάθος, μὲ τὴν Ἀνάσταση, μὲ τὴν Ἀνάληψη, καὶ ὁλοκληρώνεται μὲ τὴν Πεντηκοστή. Στὸ γεγονὸς τῆς Πεντηκοστῆς ὑπάρχει τὸ πλήρωμα τῆς θεώσεως. Κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ, αὐτὴ ἡ ἴδια ἡ Πεντηκοστὴ ὑπῆρξε «ἡ ἀνώτατη κατάσταση μιᾶς ἀπορρήτου καὶ θείας ἑνώσεως ἤ θεώσεως» (Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ὑπὲρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντων, 3,1,36).

Τότε οἱ ἀπόστολοι ἔφθασαν στὸ κορυφαῖο σημεῖο δοξασμοῦ καὶ θεώσεως ἐπὶ τῆς γῆς. Μὲ τὴν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὁλοκληρωτικὰ ἔγιναν μέλη τῆς Ἐκκλησίας ὡς Σώματος τοῦ Χριστοῦ. Ὅπως παρατηρεῖ ὁ μακαριστὸς π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, «ἡ θέωση στὴν Παλαιὰ Διαθήκη εἶχε προσωρινὸ χαρακτήρα, ἀφοῦ δὲν εἶχε καταργηθῆ ὁ θάνατος, ἐνῶ ἡ θέωση στὴν Καινὴ Διαθήκη ἔχει σταθερότητα λόγῳ τῆς τεθεωθείσης ἀνθρωπίνης φύσεως στὸν Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ τῆς νίκης ἐπὶ τοῦ θανάτου... Οἱ προφῆτες ἔβλεπαν τὸ ἄκτιστο φῶς, ἀλλὰ δὲν ὑπῆρχε τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ...οἱ μαθηταὶ στὴ Μεταμόρφωση ἔβλεπαν τὸ ἄκτιστο φῶς νὰ προέρχεται ἀπὸ τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ αὐτοὶ βρίσκονταν ἔξω ἀπὸ τὸ σῶμα... Στὴν Πεντηκοστὴ οἱ ἀπόστολοι εἶδαν τὸ ἄκτιστο φῶς μέσα ἀπὸ τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ καὶ οἱ ἴδιοι ἀποτελοῦσαν πλέον μέλη τοῦ δοξασμένου σώματός του» (Μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἁγ. Βλασίου Ἱεροθέου, Ἐμπειρικὴ Δογματική, τ. Α, σσ. 324 καὶ 327).

Τελικά, μὲ τὸ γεγονὸς τῆς Πεντηκοστῆς μᾶς δίνεται ἡ δυνατότητα νὰ φθάσουμε στὸ «καθ’ ὁμοίωσιν», ποὺ εἶναι ὁ τελικὸς καὶ ὕψιστος σκοπός τῆς ὑπάρξεώς μας. Ἔτσι ὁλοκληρώνεται ἡ πνευματική μας θεραπεία, ἡ ἀναγέννησή μας. «Μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα τὰ πάντα γίνονται στὸν ἄνθρωπο καινούργια. Τὰ δῶρα ποὺ ἔλαβε ἡ ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ γίνονται δικά μας δῶρα. Ὁ ἄνθρωπος ἀναγεννᾶται ὁλόκληρος» (π. Ἀντωνίου Ἀλεβιζοπούλου, Ἡ  Ὀρθοδοξία μας, σ. 237). Ζῆ στὸν παράδεισο τοῦ Θεοῦ.

Εἶναι αὐτὸ ποὺ βίωσε καὶ μαρτυρεῖ στὶς διδαχές του ὁ ἅγιος Σιλουανὸς ὁ Ἀθωνίτης:

«Ποιὸς θὰ μποροῦσε νὰ καταλάβη τὸν παράδεισο; Ὅποιος ἔχει μέσα του τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, αὐτὸς μπορεῖ νὰ τὸν καταλάβη κάπως, γιατὶ παράδεισος εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι τὸ ἴδιο καὶ στοὺς οὐρανοὺς καὶ στῆ γῆ.

Σκεπτόμουν: Εἶμαι βδελυρὸς καὶ ἀξίζω κάθε τιμωρία. Ὁ Κύριος ὅμως, ἀντὶ νὰ μὲ τιμωρήση, μοῦ ἔδωκε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα… Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ζῆ μέσα μας καὶ μᾶς φωτίζει… Ἄν γνωρίζατε, ἀδελφοί, τὸ βάσανο τῆς ψυχῆς, ἡ ὁποία ἐβίωσε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ ὕστερα τὸ ἔχασε! Τὸ μαρτύριο αὐτὸ εἶναι ἀνυπόφορο. Ἡ ψυχὴ αὐτὴ βρίσκεται σὲ ἀπερίγραπτη θλίψη καὶ ἀδημονία…

Ὤ Πνεῦμα Ἅγιο!

Ἐσὺ μᾶς ἀποκαλύπτεις τὴ γνώση τοῦ Θεοῦ.

Ἐσὺ μᾶς δίνεις τὴ δύναμη νὰ ἀγαποῦμε τὸν Κύριο.

Ἐσὺ μᾶς ἐμπνέεις τὶς θεῖες σκέψεις.

Ἐσὺ μᾶς χαρίζεις τὸ δῶρο τοῦ λόγου.

Ἐσὺ μᾶς κάνεις ἱκανοὺς γιὰ τὴν δοξολογία.

Ἐσὺ μᾶς γεμίζεις χαρὰ καὶ ἀγαλλίαση.

Ἐσὺ μᾶς ἐνισχύεις στὸν ἀγώνα κατὰ τῶν ἐχθρῶν

Ὤ Ἅγιο Πνεῦμα, γλυκύτερο ἀπὸ κάθε τὶ γήϊνο, τροφὴ οὐράνια, χαρὰ τῆς ψυχῆς!». Ἀμήν.

                          Ἀρχιμ. Αὐγουστῖνος Γ. Μύρου, Δρ Θ.